مقدمه
در این مقاله قصد داریم اصطلاحات تخصصی سیکل احتراق یک موتور چهار زمانه را معرفی کرده و با اجزای اصلی این فرآیند، از نقطه مرگ پایین تا نقطه مرگ بالا و مفاهیمی مانند کورس پیستون، حجم جابه جایی، حجم تراکم و نسبت تراکم آشنا شویم.
سیکل احتراق: مجموعه ای از چهار مرحله مجزا است که به طور مداوم تکرار میشوند و در نهایت منجر به تولید قدرت در موتور میشوند.
مکش: در این مرحله، سوپاپ ورودی باز میشود و مخلوط هوا و بنزین به داخل سیلندر کشیده میشود.
تراکم: در این مرحله، سوپاپ های ورودی و خروجی بسته میشوند و مخلوط هوا و بنزین توسط حرکت پیستون به سمت بالا فشرده میشود.
قدرت: در این مرحله، شمع جرقه میزند و مخلوط هوا و بنزین مشتعل میشود. این احتراق ناگهانی، نیرویی را به پیستون وارد میکند و آن را به سمت پایین حرکت میدهد.
تخلیه: در این مرحله، سوپاپ خروجی باز میشود و دود حاصل از احتراق از سیلندر خارج میشود.
نقطه مرگ بالا (TDC): بالاترین نقطه ای است که پیستون در داخل سیلندر به آن میرسد. در این نقطه، سوپاپ های ورودی و خروجی بسته هستند و مخلوط هوا و بنزین در کوچکترین فضای ممکن فشرده میشود.
نقطه مرگ پایین (BDC): پایین ترین نقطه ای است که پیستون در داخل سیلندر به آن میرسد. در این نقطه، سوپاپ ورودی باز میشود و مخلوط هوا و بنزین به داخل سیلندر کشیده میشود.
کورس پیستون: فاصله بین نقطه مرگ بالا و پایین را کورس پیستون میگویند. این مقدار نشان دهنده حداکثر مسافتی است که پیستون در داخل سیلندر طی میکند.
حجم جابه جایی: حجمی است که پیستون در طول کورس خود جابجا میکند. این فضا بین نقطه مرگ پایین و بالا قرار دارد.
حجم تراکم: حجمی است که بین پیستون و سرسیلندر در نقطه مرگ بالا محبوس میشود. این فضا در اثر حرکت پیستون به سمت بالا و فشرده شدن مخلوط هوا و بنزین ایجاد میشود.
حجم کل: مجموع حجم جابه جایی و حجم تراکم را حجم کل یک سیلندر میگویند.
حجم جابه جایی کل موتور: حاصل ضرب تعداد سیلندرها در حجم جابه جایی یک سیلندر را حجم جابه جایی کل موتور میگویند. این مقدار را معمولاً بر حسب لیتر یا سانتیمتر مکعب در مشخصات فنی و روی بدنه خودرو ذکر میکنند.
نسبت تراکم: به نسبت حجم کل به حجم تراکم در یک سیلندر گفته میشود. این عدد نشان دهنده میزان فشردگی مخلوط هوا و بنزین در داخل سیلندر است. هرچه نسبت تراکم بیشتر باشد، راندمان موتور نیز بالاتر خواهد بود.