کاتالیزور

مقدمه

کاتالیزور خودرو، قطعه‌ای حیاتی در سیستم اگزوز، نقشی اساسی در کاهش آلایندگی و حفظ سلامت انسان و محیط زیست ایفا می‌کند. کاتالیزور مورد استفاده در اگزوز اتومبیل ها، کاربرد جدیدی از کاتالیزور سطحی است. کربن منوکسید و هیدرو کربن های حاصل از سوخت های نسوخته موجود در دود اتومبیل، از آلاینده های خطرناک هوا هستند. گازهای خارج شده از اگزوز اتومبیل همراه با مقداری هوا از روی کاتالیزور که شامل فلز اکسیدهاست عبور داده می شود. گاز CO و هیدروکربن ها به CO2 و H2O تبدیل می شوند که نسبتا بی خطرند و در هوا رها می شوند. در فرآیند احتراق موتور، آلاینده‌ های مضری مانند هیدروکربن‌ های نسوخته، مونوکسید کربن و اکسیدهای نیتروژن تولید می‌شوند. کاتالیزور با استفاده از فلزات گرانبهایی مانند پلاتین، رودیوم و پالادیوم به عنوان کاتالیست، این آلاینده‌ها را به ترکیبات کم‌ خطرتر مانند بخار آب و دی‌اکسید کربن تبدیل می‌کند.

معمولا تکنسین ها خودرو شما را با دستگاه دیاگ کامپیوتری بررسی می کنند تا منبع عیب را پیدا کنند. مثلا ممکن است سوکت سنسور اکسیژن را موقتا در بیاورند تا ببینید آیا تغییری ایجاد می شود یا نه و در صورت لزوم ممکن است کاتالیزور شما تعویض شود. در بسیاری از کشورها در آوردن کاتالیزور و رانندگی بدون آن تخلف سنگینی محسوب می شود و خلاف قانون است. زیرا به محیط زیست صدمه جدی وارد می شود. بنابراین در صورتی خرابی کاتالیزور به فکر حذف آن نباشید.

اجزای کاتالیزور خودرو

• هسته کاتالیزور: این بخش از جنس سرامیک بوده و ساختاری لانه زنبوری دارد. فلزات گرانبهای کاتالیزور مانند پلاتین، رودیوم و پالادیوم درون این ساختار لانه زنبوری جای می‌گیرند. وظیفه اصلی هسته کاتالیزور، فراهم آوردن سطح تماس وسیع بین آلاینده‌های خروجی و فلزات کاتالیست است. گازهای سمی از موتور، از طریق کانال‌های این ساختار عبور کرده و با فلزات کاتالیست در تماس قرار می‌گیرند.

• فلزات کاتالیست: قلب تپنده کاتالیزور، فلزات گرانبهایی هستند که به طور شیمیایی با آلاینده‌ ها واکنش می‌دهند. فلزاتی مانند پلاتین، رودیوم و پالادیوم رایج‌ترین کاتالیست‌های مورد استفاده در کاتالیزور خودروها هستند. این فلزات با شتاب بخشیدن به واکنش‌های شیمیایی، آلاینده‌های مضر را به ترکیبات کم‌خطرتر مانند بخار آب و دی‌اکسید کربن تبدیل می‌کنند.

• لایه اکسیدی: لایه اکسیدی وظیفه مراقبت از فلزات گرانبهای کاتالیست را بر عهده دارد. این لایه که معمولاً از جنس اکسید آلومینیوم، دی‌اکسید سیلیکون، دی‌اکسید تیتانیوم یا ترکیبی از سیلیکا و آلومینا است، مانع از فرسایش فلزات کاتالیست می‌ شود. حفظ عملکرد و طول عمر کاتالیزور به سلامت و کارایی این لایه بستگی دارد.

انواع کاتالیزور

• کاتالیزور دو طرفه: رایج‌ ترین نوع کاتالیزور، از دو لایه سرامیکی با پوشش فلزات گرانبها در هر طرف تشکیل شده است.

• کاتالیزور جریان بالا: برای موتورهای پرقدرت طراحی شده و با افزایش سطح تماس آلاینده‌ها با کاتالیست، راندمان را ارتقا می‌دهد.

• کاتالیزور گرمایشی: با گرم شدن سریع‌تر در دماهای پایین، عملکرد زودهنگام را به ارمغان می‌آورد.

مزایا

• کاهش چشمگیر آلایندگی: کاتالیزور تا 90 درصد از آلاینده‌های مضر خروجی موتور را تصفیه می‌کند.

• بهبود کیفیت هوا: نقش مهمی در کاهش آلایندگی هوا و حفظ سلامت تنفسی انسان ایفا می‌کند.

• کاهش مصرف سوخت: با ارتقای کارایی موتور، به مصرف بهینه‌تر سوخت و کاهش آلایندگی‌های ناشی از آن کمک می‌کند.

• کاهش صدا: عملکرد کاتالیزور تا حدی باعث کاهش صدای خروجی اگزوز نیز می‌شود.

علائم خرابی

• افزایش ناگهانی مصرف سوخت

• افت شتابگیری 

• ممکن است خودروی شما روشن نشود یا بد استارت بخورد

• خودروی شما در تست آلایندگی مردود می شود (مقادیر HC و CO بیشتر از نرمال)

• چراغ اخطار (چک) در پشت آمپر روشن می شود

• بد کار کردن خودرو همراه با لرزش در حالت دور آرام

• بوی بد یکی از شایع ترین علائم خرابی کاتالیست می باشد. اگر بویی شبیه تخم مرغ گندیده احساس کردید و به مرور زمان بو بیشتر شد نشانه خرابی کاتالیزور است

• کاهش دمای کاتالیزور (با توجه به اینکه بازدهی واقعی کاتالیزور هنگامی است که دمای آن بالا می رود و حتی احتمال دارد تا مرز 700 و 800 درجه هم نزدیک شود پس کاتالیزوری که پس از مدتی رانندگی و گرم شدن موتور هنوز به دمای ایده ال خود نرسیده باشد معیوب است) البته راه تشخیص دمای کاتالیزور نیازمند دستگاهی به نام حرارت سنج اینفِرارِد است.

• در صورتی که خودرو کاملا سرد باشد اگر کاتالیزور را با دست تکان دهید و صدایی شبیه تکان خوردن سنگریزه در داخل آن به گوش برسد نشانه ای از ریختن شبکه های داخل آن است. 

نکات مهم در نگهداری کاتالیزور

• استفاده از بنزین با کیفیت: آلاینده‌های موجود در بنزین نامرغوب می‌توانند به کاتالیزور آسیب برسانند.

• سرویس دوره‌ ای: بررسی و تمیز کردن دوره‌ ای کاتالیزور توسط تعمیرکار مجرب ضروری است.

• رانندگی با دور موتور مناسب: رانندگی با دور موتور پایین و اجتناب از فشار بیش از حد به موتور، به سلامت کاتالیزور کمک می‌کند.

حذف کاتالیزور

حذف کاتالیزور خودرو، علی‌رغم مزایای اندک در افزایش جزئی شتاب و قدرت، عواقب ناگوار و غیرقابل انکاری برای سلامتی انسان و محیط زیست به همراه دارد. در ادامه به بررسی این عواقب می‌پردازیم:

• افزایش چشمگیر آلایندگی: کاتالیزور با تبدیل آلاینده‌های مضر به ترکیبات کم‌خطر، نقشی اساسی در کاهش آلودگی هوا ایفا می‌کند. حذف کاتالیزور، به معنای ورود حجم عظیمی از گازهای سمی و خطرناک مانند هیدروکربن‌های نسوخته، مونوکسید کربن و اکسیدهای نیتروژن به محیط زیست است. این امر نه تنها سلامت تنفسی انسان‌ها را به طور جدی به خطر می‌اندازد، بلکه عواقب مخربی برای کره زمین به دنبال دارد.

• آسیب به سلامتی: تنفس هوای آلوده به آلاینده‌های ناشی از حذف کاتالیزور، می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی، قلبی و عروقی، سرطان و حتی مرگ زودرس شود. کودکان، سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌ های تنفسی، از جمله گروه‌ های آسیب‌ پذیرتر در برابر این آلاینده‌ ها هستند.

• افزایش مصرف سوخت: حذف کاتالیزور، به دلیل اختلال در فرآیند احتراق، منجر به افزایش مصرف سوخت می‌شود. این امر نه تنها از نظر اقتصادی به مالک خودرو ضرر می‌رساند، بلکه به طور کلی اتلاف منابع و افزایش آلایندگی ناشی از استخراج و پالایش سوخت را به دنبال دارد.

• مشکلات قانونی: در بسیاری از کشورها، حذف کاتالیزور غیرقانونی است و متخلفان با جریمه‌های سنگین و مجازات‌های قانونی روبرو خواهند شد. علاوه بر این، خودروهایی که فاقد کاتالیزور هستند، در تست‌های معاینه فنی مردود شده و از تردد در معابر عمومی منع می‌شوند.

• مغایرت با ارزش‌ های اخلاقی: حذف کاتالیزور، اقدامی غیرمسئولانه و مغایر با ارزش‌ های اخلاقی و زیست‌ محیطی است. هر فرد به عنوان عضوی از جامعه، وظیفه دارد در حفظ سلامت کره زمین و نسل‌ های آینده سهیم باشد.

خرید انواع کاتالیزور از فروشگاه اینترنتی اعیان یدک

حفظ سلامت کاتالیزور خودرو، نقشی اساسی در کاهش آلایندگی و حفظ محیط زیست ایفا می‌کند. با انتخاب و خرید کاتالیزور باکیفیت از فروشگاه‌ های معتبر، می‌توانید به عملکرد صحیح موتور و کاهش آلایندگی‌های خروجی آن کمک کنید. اعیان یدک، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌ های اینترنتی لوازم یدکی خودرو در ایران، با ارائه مجموعه ای از کاتالیزورهای اورجینال و با کیفیت برای انواع خودروهای داخلی و خارجی، انتخابی مناسب برای خرید این قطعه ارزشمند به شمار می‌رود.

مزایای خرید کاتالیزور از فروشگاه اینترنتی اعیان یدک

• تنوع بی‌ نظیر: اعیان یدک، کاتالیزورهای مناسب برای انواع خودروها را ارائه می‌دهد تا شما به راحتی بتوانید محصول مورد نیاز خود را پیدا کنید.

• ضمانت اصالت کالا: تمامی کاتالیزورهای عرضه شده در اعیان یدک، از برندهای معتبر و با ضمانت اصالت کالا ارائه می‌شوند.

• قیمت مناسب: اعیان یدک با حذف واسطه‌ ها، کاتالیزورها را با قیمتی رقابتی و مقرون به صرفه به مشتریان خود ارائه می‌دهد.

• ارسال سریع و مطمئن: اعیان یدک، با بهره‌ گیری از سیستم‌ های حمل و نقل پیشرفته، سفارشات شما را در سریع‌ ترین زمان ممکن و به صورت سالم به دستتان می‌رساند.

• خدمات مشتریان: تیم مجرب و متخصص اعیان یدک، در تمامی مراحل خرید و پس از آن، آماده پاسخگویی به سوالات و ارائه مشاوره تخصصی به شما هستند.